M. Salih Atilla– Sera İklimlendirme Sistemleri Uzmanı

Modern seracılık uygulamalarında iklim faktörlerinin hassas ve dengeli biçimde yönetilmesi, ürün kalitesi ve verimliliği açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu faktörlerin başında nem gelir. Seralarda homojen nem dağılımı yalnızca bitki sağlığı için değil, hastalık yönetimi, fotosentez etkinliği ve enerji tüketim verimliliği açısından da doğrudan belirleyici bir etmendir.

Son yıllarda yüksek basınçlı nemlendirme sistemlerinin kullanımı, mikroiklim kontrolünde yeni bir dönemi başlatmıştır. Bu yazıda, sera içi nem kontrolünün bilimsel temelleri, yüksek basınçlı sisleme teknolojisinin avantajları ve otomasyon sistemleriyle entegrasyonu üzerine kapsamlı bir değerlendirme sunulmaktadır.

Seralarda Nem Dengesi: Temel İlkeler

Bitkilerde terleme (transpirasyon) ve fotosentez gibi fizyolojik süreçler, ortam nemi ile doğrudan ilişkilidir. %60-%90 bağıl nem aralığında sağlıklı gelişen bitkiler, bu sınırların dışında strese girer:

• Düşük nem → stomaların kapanması, fotosentezin yavaşlaması
• Yüksek nem → mantar ve bakteri kaynaklı hastalıklarda artış

Bu bağlamda, mikroiklimin sürekli olarak hedef değerlerde tutulması, sera mühendisliğinin temel hedeflerinden biridir.

Yüksek Basınçlı Sisleme Sistemlerinin Çalışma Prensibi

Yüksek basınçlı nemlendirme sistemleri, 60–100 bar arasında çalışan özel pompa ve nozullar yardımıyla suyu mikron boyutlarında partiküller hâline getirerek ortama sis şeklinde dağıtır. Bu sistem:

• Hızlı buharlaşma ile sıcaklığı düşürür
• Homojen nem dağılımı sağlar
• Havanın iyonlaşmasını artırarak hastalık oluşumunu engeller

Yüksek basınçlı nemlendirme sistemleri, 60–100 bar arasında çalışan özel pompa ve nozullar yardımıyla suyu mikron boyutlarında partiküller hâline getirerek ortama sis şeklinde dağıtır. Bu sistem:

• Hızlı buharlaşma ile sıcaklığı düşürür
• Homojen nem dağılımı sağlar
• Havanın iyonlaşmasını artırarak hastalık oluşumunu engeller

Otomasyon Entegrasyonu ve Akıllı Kontrol

Yüksek basınçlı nemlendirme sistemleri, sera otomasyon yazılımına entegre edildiğinde anlık iklim verilerine göre otomatik devreye girer ve kapanır. CO₂ dozajlama, sıcaklık sensörleri ve vantilasyon sistemleriyle entegre çalışan bu yapılar,

• Operasyonel hata payını minimize eder
• Manuel müdahale ihtiyacını ortadan kaldırır
• Günlük ve mevsimsel nem eğrilerine göre kendini optimize eder

Enerji Tüketimi ve Ekonomik Kazanım

Yüksek basınçlı nemlendirme sistemleri, geleneksel pad-fan sistemlerine kıyasla:

• %50’ye varan enerji tasarrufu
• Daha düşük bakım maliyeti
• Daha uzun ömürlü komponent yapısı sağlar.

Özellikle jeotermal veya GES destekli seralarda bu sistemlerin kullanımı, sürdürülebilir üretim politikaları ile tamamen uyumludur.

Uygulama Örneği

📌 Örnek Proje: 100.800 m² Plastik Domates Serası – Özbekistan

• Kurulan Sistem: 80 bar yüksek basınçlı sisleme + otomasyon entegrasyonu
• Elde Edilen Sonuç: %22 verim artışı, %18 hastalık vakası azalması, %30 enerji tasarrufu

Sonuç

Yüksek basınçlı nemlendirme sistemleri, modern sera işletmeleri için yalnızca bir iklim kontrol aracı değil; aynı zamanda bitki sağlığı, verimlilik ve enerji maliyeti optimizasyonunda stratejik bir yatırımdır. Otomasyon entegrasyonu ile birlikte düşünüldüğünde bu sistemler, hem ekonomik hem de çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine hizmet eder. Green Climate olarak, sera iklimlendirme mühendisliğinde bilimsel veriye dayalı çözümler üretmeye ve sektöre öncülük etmeye devam ediyoruz

This post is also available in: English فارسی Русский العربية